Een zakenlunch in Sintra – en andere Portugese verhalen –

“Voor het eerst staan ze hier in boekvorm bij elkaar, vermeerderd en verbeterd: alle verhalen die Gerrit Komrij  schreef over en vanuit zijn tweede vaderland, Portugal, waar hij inmiddels al meer dan tien jaar woont.

Van zijn eerste overmoedige schreden op zoek naar een huis, waarvan het hilarische titelverhaal getuigt, tot en met zijn verzuchtingen over de eigenschappen die een Nederlander aankleven en die hij nooit kwijtraat, ze vinden in Een zakenlunch in Sintra hun plaats, mét het antwoord op vragen als: Wat is het raadsel van de Portugese ziel? Wat is het raadsel van de Portugese waslijn? Hoe achterstevoren werkt de Portugese tijdrekening? Wat betekenen geduld, wederdienst en vriendschap in Portugal? Waar is het definitief misgegaan met het landschap en de architectuur van Portugal? Wat verbeeldt zich een passerende buitenlander om zich daarover op te winden?

Gerrit Komrij schrijft over de talloze charmante aspecten van het land uiteraard óók aanstekelijk en beeldend, maar de satiricus verloochent zich nu eenmaal niet. ‘Ik ben verliefd op dit land, maar niet blindelings,’ schrijft hij ergens, en die woorden zijn wel het kenmerkendst voor zijn houding. Het is aan de lezer om te oordelen of de toon van deze vrijwillige balling in de loop van tien jaar allengs zwartgalliger is geworden of juist minder zwaartillend. Want over de mogelijkheden en onmogelijkheden van assimilatie, over het isolement van de buitenstaander, of dat nu in zijn eerste of tweede vaderland is, over het nergens-bij-kunnen-horen, dáár gaan de verhalen in Een zakenlunch in Sintra in diepste wezen over. Maar laat de lezer zich door zoveel diepers vooral niet laten afschrikken: er blijft ook bij Komrij meer dan genoeg aandacht over voor zulke vrolijke Portugese folklore als bureaucratie, azulejos en fado.”