Langs wieden en grachten van Noordwest Overijssel

– Een tocht, in een historische omlijsting, door een land van controversen en contrasten –

“Noordwest-Overijssel is het mooiste watergebied van Nederland.
Honderdduizenden trekken als dagjesmensen naar het fanfaredorp Giethoorn om de sensatie te ondergaan van het punteren over wieden, door grachten en vaartjes, onder rustieke bruggetjes door. Dichters en schilders brachten dit land op papier. Dit land van water, maar ook van akkerbouw en veeteelt. Dit land van riet en eendenkooien. Maar ook een land van bossen en oude nederzettingen. Van waterdorpen, monumentensteden en streekdorpen.

Noordwest-Overijssel stamt uit een ver verleden. Het heeft een rijke historie, waarin gemijterde en wereldser heren hun rol speelden en hun tol vroegen.
Wie het nu bezoekt kan zich nauwelijks voorstellen, dat het vroeger heeft bestaan uit bossen en moeras. Toen telde het maar één echt meer, het Giethoornsche meer. Verder was het een nagenoeg ontoegankelijk gebied.
Dat het ‘t waterland van thans werd komt door het samenvallen van niet altijd even verstandige veenarbeid en overstromingen. Tot voor vijftig jaar lag dit land aan open zee, was er handel over zee, voeren vissers uit.
Het is nog maar sinds enkele tientallen jaren dat tot waterdorpen als Dwarsgracht en Kalenberg een auto door kan dringen. Wegen die het land doorsnijden zijn eveneens van recente datum. In dit land ging  vroeger alles te voet, te paard en per punter. Vooral het laatste. Navigare necesse est, varen is noodzakelijk, gold hier wel zeer letterlijk. Niemand kon zonder  ‘het gevaar’, de dokter niet, het bruidspaar niet, de rouwstoet niet. Dorpen werden ontsloten, grote stukken van het toen nagenoeg uitgeveende gebied – vandaar vooral die grachten, voor de turfafvoer – werden ontgonnen.

Het is nu een land – met ruwweg één bewoner per hectare – waar iedereen aan zijn trekken kan komen en vooral de recreant. Of hij nu komt als wandelaar, als fietser, als automobilist of als varensgast. En voor wie een open oog en een open oor heeft voor de rijkdom van de natuur is het daar een dorado, temidden van prachtige natuurgebieden en talloze vogels, die er een redelijk ongestoorde huisvesting en volop fourage vinden.

Net als Plinius de Oude, die ooit in deze contreien was, wil dit boek u door het Overijsselse ‘waterhoofd’ voeren. En waar zou het schoner beginnen zijn dan bij het bruine café van Muggenbeet”