Alexander Dubcek – de autobiografie van een idealist –

“Meer dan wie ook is de Slowaak Alexander Dubcek (1921-1992) het symbool geworden van de tragisch mislukte poging van het communistische Tsjechoslowakije in 1968 een einde te maken aan de politieke overheersing door de Sovjetunie. Die poging, die de geschiedenis is ingegaan als de Praagse Lente, eindigde op 21 augustus 1968 met een inval door de strijdkrachten van het Warschaupact. Sinds de Fluwelen Revolutie dan toch de langverwachte ommekeer in Tsjechoslowakije bracht, heeft Alexander Dubcek – teruggekeerd in de politiek van een verscheurd land – zijn levensverhaal op papier gezet. In dit levensverhaal wordt voor het eerst rechtstreeks uit de doeken gedaan hoe de inval in Tsjechoslowakije zich op regeringsniveau heeft voltrokken, hoe Dubcek en de zijnen door de KGB naar Moskou zijn ontvoerd en daar aan infame druk werden onderworpen. Zeer openhartig schrijft hij over zijn persoonlijke confrontaties met Brezjnev en over zijn eigen vasthoudendheid en twijfels.

Minstens even indrukwekkend is het verhaal van de politieke afzondering waarin de leider van de Praagse Lente vervolgens heeft geleefd, eerst als ambassadeur in Turkije en later in de omgeving van Bratislava, waar hij bij Staatsbosbeheer tewerk was gesteld.

Ook uit de beschrijving van zijn jeugdjaren op een socialistische commune in de toen nieuw gevormde Sovjet-unie, uit zijn herinneringen aan de partizanenstrijd in de tweede wereldoorlog en uit de beschrijving van zijn terugkeer in 1989 op het politieke toneel als voorzitter van het parlement, blijkt hoezeer Dubceks hele leven in het teken heeft gestaan van ideologieën en idealen, en van de onverenigbaarheid van die twee. In de strijd tegen nazisme, orthodox communisme en eng nationalisme weerspiegelt zijn leven de geschiedenis van zijn land en toont Dubcek zich een van de meest indrukwekkende en sympathieke politieke figuren van onze tijd.”