Geketende democratie – Japan achter de schermen –

“Eten, computerspellen, design, films en literatuur uit Japan maken al lang deel uit van ons dagelijkse, westerse leven. Daardoor lijkt Japans ons soms ook zo vertrouwd. Maar tegelijkertijd bereiken ons wereldvreemde verhalen over die samenleving, bijvoorbeeld over jongeren die zich jarenlang in hun kamer opsluiten of over mensen die de dood in worden gejaagd door veel te lange werkdagen.

Sinds 1945 beschouwen we Japan als deel van de moderne, geïndustrialiseerde wereld, als deel van ‘het Westen’. De Verenigde Staten legden het land toen een moderne, democratische grondwet op. Desondanks blijft Japan natuurlijk een Aziatisch land, met een eigen traditie en eigen ideeën over, bijvoorbeeld, de vorm die de ideale samenleving behoort te hebben.

Wat is dat voor land, dat soms zo vertrouwd lijkt, maar even vaak ook zo vreemd? In Geketende democratie doet Hans van der Lugt verslag van zijn tien jaar correspondentschap voor NRC Handelsblad. Zijn interesse is altijd uitgegaan naar de wijze waarop Japanners hun land besturen, van kleine gemeenschappen tot de landelijke politiek. Hij praatte niet alleen met gewone mensen, activisten of politici; hij kreeg ook een unieke inkijk als onderhandelaar namens de buitenlandse pers met instanties als het Japanse ministerie van Buitenlandse Zaken en het keizerlijke hof over toegang voor buitenlandse journalisten. De Japanse overheid houdt namelijk graag de deuren gesloten, zodat ‘persconferenties’ soms geheel volgens een afgesproken script verlopen – orwelliaanse toestanden in een democratie aan de ketting.”